3 sierpnia 2023

Jak narkoza wpływa na organizm?

Znieczulenie ogólne (potocznie narkoza), jest niezwykle istotnym elementem współczesnej medycyny. To proces, który pozwala przeprowadzać bezpiecznie i bezboleśnie zabiegi operacyjne, również te z zakresu chirurgii plastycznej. Jest to temat, który budzi wśród pacjentów nadal wiele nieuzasadnionych obaw. W naszym artykule zebraliśmy najważniejsze informacje na temat przebiegu narkozy oraz tego, jak wpływa na nasz organizm.

Narkoza - podstawowe informacje

Znieczulenie ogólne, zwane narkozą, to proces całkowitej i odwracalnej utraty świadomości, który jest osiągany poprzez podanie leków anestetycznych. Narkoza powoduje sen, niepamięć, zahamowanie odruchów rdzeniowych i napięcia mięśniowego. Dzięki temu procedury operacyjne mogą być przeprowadzane bezboleśnie. Istnieje kilka rodzajów znieczulenia ogólnego, które mogą być stosowane w zależności od rodzaju operacji i stanu pacjenta. Wśród najczęściej stosowanych rodzajów narkozy ogólnej wyróżniamy:

  • znieczulenie wziewne – polega na użyciu gazów anestetycznych do wprowadzenia i utrzymania stanu znieczulenia. Proces wprowadzenia znieczulenia odbywa się poprzez dostarczenie gazu, zazwyczaj sewofluranu, który nie wywołuje drażniącego działania na drogi oddechowe. Z kolei w celu podtrzymania znieczulenia, stosuje się anestetyk wziewny w mieszaninie tlenu i powietrza;
  • znieczulenie dożylne - opiera się na podawaniu leków dożylnie, zarówno w celu wprowadzenia, jak i podtrzymania stanu znieczulenia. W celu wprowadzenia pacjenta w stan znieczulenia używa się różnych leków dożylnych, a do podtrzymania najczęściej stosuje się propofol. Dodatkowo, w zależności od potrzeb, możliwe jest zastosowanie leków nasennych, przeciwbólowych oraz zwiotczających mięśnie;

  • znieczulenie złożone - to najczęściej wykorzystywana metoda znieczulenia. W jej przeprowadzeniu konieczne jest zastosowanie zarówno leków wziewnych, jak i dożylnych. Ta kombinacja umożliwia ograniczenie dawek leków, co przekłada się na zmniejszenie ich toksyczności oraz minimalizację ryzyka wystąpienia działań niepożądanych.

Jak przebiega znieczulenie ogólne?

Znieczulenie ogólne to proces, który składa się z kilku głównych etapów. Zanim one nastąpią, konieczna jest ocena anestezjologa i kwalifikacja pacjenta do tego rodzaju znieczulenia oraz jego odpowiednie przygotowanie i monitorowanie. Anestezjolog przeprowadza ocenę stanu zdrowia pacjenta, zbiera wywiad medyczny i informacje o ewentualnych alergiach. Ważne jest również ustalenie odstępu ostatniego posiłku od rozpoczęcia procedury, aby uniknąć ryzyka zachłyśnięcia podczas narkozy. Pacjent przez cały czas pozostaje pod monitoringiem – ma założone elektrody EKG, pulsoksymetr oraz mankiet do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi. Przed rozpoczęciem znieczulenia pacjentowi przez kilka minut podaje się przez maskę 100-procentowy tlen, co stanowi dodatkową rezerwę tlenową na wypadek trudności podczas intubacji.

Wprowadzenie w znieczulenie

Anestezjolog, najczęściej za pomocą kaniuli dożylnie lub przez inhalację, podaje pacjentowi leki anestetyczne. Leki te działają na ośrodkowy układ nerwowy, szybko wprowadzając pacjenta w stan nieświadomości i niewrażliwości na ból. W niektórych przypadkach, gdy operacja wymaga kontroli drożności dróg oddechowych, lekarz może przeprowadzić intubację. Polega ona na wprowadzeniu rurki intubacyjnej przez gardło pacjenta do tchawicy, co umożliwia mechaniczne wspomaganie oddychania podczas narkozy.

Podtrzymywanie narkozy

Podczas podtrzymywania narkozy, pacjent jest stale monitorowany pod kątem podstawowych parametrów życiowych, takich jak ciśnienie krwi, tętno, poziom tlenu we krwi, aktywność serca oraz poziom dwutlenku węgla. Ponadto anestezjolog stale podaje pacjentowi odpowiednie leki anestetyczne, które utrzymują go w stanie znieczulenia. Monitoruje stopień znieczulenia pacjenta i dostosowuje dawkę, aby utrzymać odpowiedni poziom narkozy. Często korzysta z monitorowania EEG lub monitorów indeksu głębokości narkozy, które pomagają ocenić poziom głębokości znieczulenia pacjenta. Podczas narkozy pacjent jest zwykle podłączony do respiratora, który zapewnia mechaniczne wspomaganie oddychania. Dlatego lekarz kontroluje i reguluje także parametry wentylacji, aby utrzymać prawidłowy poziom tlenu i dwutlenku węgla we krwi pacjenta.

Wyjście z narkozy

Podczas końcowego etapu operacji, stopniowo zmniejsza się podawanie anestetyków dożylnych, a także obniża się stężenie gazów anestetycznych, aż do całkowitego zaprzestania ich podawania. Jednocześnie zwiększa się dopływ świeżych gazów, a u pacjenta stosuje się oddech kontrolowany 100-procentowym tlenem. Po tym, gdy pacjent samodzielnie zaczyna oddychać, usuwa się nadmiar wydzieliny z jamy ustnej i gardła oraz usuwa rurkę intubacyjną. Następnie transportuje się go do sali wybudzeń, w celu monitorowania i wykluczenia ewentualnych powikłań.

W naszych klinikach pacjenci przebywają pod opieką anestezjologa przez cały czas – także w nocy. Daje to nam możliwość niezwykle szybkiej reakcji w przypadku ewentualnych powikłań pooperacyjnych.

Narkoza ogólna i jej wpływ na organizm człowieka

Wiemy już, że narkoza jest procedurą medyczną, w której pacjent jest całkowicie pozbawiony przytomności i odczuwania bólu. Współczesne metody i środki stosowane w znieczuleniu ogólnym są na tyle zaawansowane i bezpieczne, że bardzo rzadko występują jakiekolwiek poważne komplikacje. W przypadku ewentualnych powikłań, korzyści wynikające z możliwości przeprowadzenia operacji dzięki znieczuleniu, przeważają nad ewentualnym ryzykiem związanym z narkozą.

Zdecydowanie częściej mówimy o skutkach ubocznych, które obejmują nudności, wymioty, ból gardła, senność, zaburzenia pamięci krótkotrwałej oraz nieprawidłowości w układzie oddechowym czy krążeniowym. Mogą być one różne, w zależności od pacjenta i zakresu przeprowadzanego zabiegu. Ponadto niektóre osoby mogą odczuwać działania uboczne narkozy przez kilka godzin lub dni po zabiegu, takie jak osłabienie, zawroty głowy czy problemy z koncentracją. Jednak większość pacjentów powraca do pełnej sprawności w stosunkowo krótkim czasie.

Podczas całego procesu znieczulenia pacjent jest pod stałą opieką anestezjologa oraz pielęgniarki anestezjologicznej, którzy monitorują wszystkie parametry życiowe. Narkoza ma pewien wpływ na organizm człowieka, natomiast jest to proces w pełni kontrolowany, by nie powodował on żadnego trwałego uszczerbku na zdrowiu pacjenta. Obecne metody znieczulenia są na tyle zaawansowane, że nie powinny dawać żadnych odległych, negatywnych skutków, których oczywiście nie da się całkowicie wykluczyć. Jednak w przypadku zwiększonego ryzyka – na przykład ze względu na stan pacjenta – specjalista zawsze podejmuje decyzję, będącą najbezpieczniejszym wyborem.

Narkoza ogólna jest niezwykle ważną procedurą medyczną, umożliwiającą przeprowadzenie skomplikowanych zabiegów chirurgicznych w sposób bezpieczny i bezbolesny. Współczesne metody i środki stosowane w znieczuleniu ogólnym są bardzo zaawansowane, dzięki czemu do powikłań dochodzi bardzo rzadko, a korzyści przeważają nad potencjalnymi szkodami. Pacjenci mogą mieć pewność, że są w dobrych rękach, a zespół medyczny zrobi wszystko, aby zapewnić im jak największe bezpieczeństwo i komfort podczas operacji.