Czym jest biopsja i jak przebiega zabieg?

Biopsja to zabieg polegający na pobraniu próbki tkanki lub komórek z organizmu pacjenta, które są następnie badane w laboratorium pod kątem obecności chorób, w tym nowotworów, stanów zapalnych czy innych nieprawidłowości.

Biopsja może być przeprowadzona na różnych częściach ciała i w różnych celach diagnostycznych. W zależności od lokalizacji i celu badania wyróżniamy kilka typów biopsji.

• Biopsja cienkoigłowa (FNA) – najczęściej wykonywana w przypadku podejrzenia guzów w obrębie piersi, tarczycy, węzłów chłonnych lub innych narządów.
• Biopsja gruboigłowa – polega na pobraniu większej próbki tkanki za pomocą grubszej igły, stosowanej do pobierania próbek z narządów takich jak wątroba, nerki, prostata.
• Biopsja chirurgiczna – w przypadku trudnych do pobrania próbek, zabieg przeprowadza się chirurgicznie, np. podczas usuwania guza lub zmienionego obszaru tkanek.
• Biopsja endoskopowa – przeprowadzana za pomocą endoskopu, który umożliwia pobranie próbek z trudno dostępnych miejsc, jak przewód pokarmowy, płuca czy pęcherz moczowy.

Zabieg biopsji jest zwykle szybki i wykonywany w znieczuleniu miejscowym, jednak w przypadku biopsji chirurgicznych konieczne będzie znieczulenie ogólne. Czas trwania zabiegu zależy od rodzaju biopsji, ale najczęściej wynosi od 20 do 60 minut.

Jak przygotować się do biopsji?

Przygotowanie do biopsji zależy od jej rodzaju i lokalizacji. Zwykle lekarz zleca pacjentowi wykonanie określonych badań przed zabiegiem.

• Badania krwi (morfologia, czas krwawienia, wskaźniki krzepnięcia).
• USG lub mammografia w przypadku biopsji piersi.
• Tomografia komputerowa w przypadku biopsji narządów wewnętrznych.

W dniu zabiegu pacjent nie powinien jeść ani pić (w zależności od zaleceń lekarza), szczególnie jeśli planowana jest biopsja chirurgiczna lub biopsja z wykorzystaniem znieczulenia ogólnego.

Przed zabiegiem lekarz szczegółowo omówi, jakie środki ostrożności należy podjąć, np. czy należy odstawić leki obniżające krzepliwość krwi (aspiryna, ibuprofen).

Rekonwalescencja po biopsji

Rekonwalescencja po biopsji zależy od rodzaju zabiegu. Po biopsji cienkoigłowej pacjent może wrócić do normalnych czynności niemal od razu, chociaż przez kilka godzin może występować ból lub obrzęk w miejscu pobrania próbki.

Po biopsji gruboigłowej lub chirurgicznej wymagany jest odpoczynek przez 1-2 dni. W przypadku biopsji chirurgicznych, jak również biopsji z użyciem znieczulenia ogólnego, rekonwalescencja może trwać dłużej, a pacjentowi zalecane są wizyty kontrolne w celu monitorowania procesu gojenia.

Po zabiegu mogą być widoczne zasinienia lub obrzęk w miejscu, z którego pobrano próbkę, ale te objawy zwykle ustępują w ciągu kilku dni.

Jakie są przeciwwskazania do biopsji?

Biopsja jest zabiegiem stosunkowo bezpiecznym, ale w niektórych przypadkach nie jest wskazana. Przeciwwskazania mogą obejmować: aktywne infekcje w obrębie obszaru, z którego ma być pobrana próbka, zaburzenia krzepliwości krwi, choroby autoimmunologiczne, które mogą utrudniać proces gojenia, nieuregulowana cukrzyca.

W takich przypadkach lekarz może zalecić opóźnienie zabiegu do czasu stabilizacji stanu zdrowia pacjenta.