Na czym polega krioterapia?

Krioterapia, czyli leczenie za pomocą zimna, to metoda terapeutyczna, która polega na stosowaniu bardzo niskich temperatur do leczenia różnych problemów zdrowotnych, w tym usuwania zmian skórnych. W dermatologii krioterapia jest stosowana przede wszystkim do usuwania łagodnych zmian, m.in. brodawek, kłykcin, znamion barwnikowych, a także w leczeniu niektórych nowotworów skóry.

Podczas zabiegu krioterapii najczęściej wykorzystuje się ciekły azot, który ma temperaturę -196°C. Jest aplikowany bezpośrednio na zmianę za pomocą specjalnego urządzenia, które rozpyla go w postaci drobnych kropelek lub nanosi punktowo. Ekstremalne zimno powoduje zamrożenie komórek, co prowadzi do ich zniszczenia.

Po zastosowaniu krioterapii tkanki, które zostały zamrożone, obumierają, a w ich miejsce powstają nowe, zdrowe. W wyniku tego procesu zmiany po prostu odpadają lub zanikają, a na ich miejscu tworzy się zdrowa skóra.

Jak przebiega zabieg krioterapii?

Przed zabiegiem konieczna jest konsultacja ze specjalistą, który ocenia rodzaj i charakter zmian skórnych oraz kwalifikuje je do leczenia krioterapią. W niektórych przypadkach, zwłaszcza przy brodawkach wirusowych, przed zabiegiem zmiana musi zostać zmiękczona roztworem kwasu salicylowego, co ułatwia proces wymrażania.

Dopiero na kolejnym etapie ciekły azot jest aplikowany na wyznaczone miejsce. Zabieg trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu sekund, w zależności od wielkości i rodzaju zmiany. Podczas aplikacji pacjent może odczuwać uczucie zimna, pieczenia lub lekkiego szczypania. Z kolei po zabiegu może wystąpić zaczerwienienie, obrzęk lub wypełniony płynem pęcherz w miejscu aplikacji. Zmiana skórna z czasem odpada, a skóra goi się w ciągu kilku dni do dwóch tygodni.

Jakie są przeciwwskazania do wykonania krioterapii?

Krioterapia nie jest zalecana w przypadku:

• nadwrażliwości na zimno, 
• zaburzeń krążenia obwodowego, 
• ciężkich chorób serca, 
• stanów zapalnych w miejscu zabiegowym, 
• zespołu Raynauda (schorzenie, które powoduje napadowe skurcze małych naczyń krwionośnych, zwykle w palcach rąk i nóg, prowadzące do ich chwilowego zasinienia, blednięcia lub zdrętwienia. Jest wywoływane przez czynniki takie jak zimno, stres czy zmiany emocjonalne, a po ustąpieniu napadu krążenie wraca do normy), 
• zespołu Sudecka (znany także jako kompleksowy zespół bólu regionalnego, CRPS – przewlekła choroba, która najczęściej rozwija się po urazie, np. złamaniu kości. Charakteryzuje się silnym bólem, obrzękiem, zmianami skórnymi i zaburzeniami funkcji motorycznych w uszkodzonej kończynie. Zmiany mogą obejmować skórę, naczynia krwionośne oraz nerwy), 
• ciąży i karmienia piersią, 
• aktywnej choroby nowotworowej, 
• otwartego zakażenia skóry, 
• aktywnej choroby wirusowej skóry
• skłonności do tworzenia bliznowców,
• zaburzeń gojenia ran,
• przyjmowania leków wpływających na krzepliwość krwi,
• w przypadku zmian barwnikowych podejrzanych o charakter nowotworowy.

Zalecenia po zabiegu krioterapii

Po zabiegu krioterapii, przez kilka dni, warto unikać bezpośredniego narażenia miejsca objętego procedurą na słońce oraz stosować kremy z wysokim filtrem UV, aby ograniczyć ryzyko przebarwień. W przypadku obrzęków czy bólu sprawdzają się zimne kompresy, jednak nie bezpośrednio na skórę, aby nie pogorszyć jej stanu. Lepiej użyć dedykowanych kompresów dostępnych w aptece z odpowiednim zabezpieczeniem wkładu żelowego. Należy unikać drapania lub pocierania miejsc poddanych zabiegowi, aby nie zainfekować ranek. W razie jakichkolwiek niepokojących objawów (np. silne zaczerwienienie, puchnięcie czy wysięk z rany), należy skontaktować się z lekarzem prowadzącym. Efekty krioterapii są widoczne dopiero po kilku dniach, kiedy skóra zacznie się złuszczać, a miejsce zabiegu zagoi się w pełni.